Rekomendacje stosowania masek ochronnych
Opracował: Dr n. med. Jarosław Oleszczuk |
Maseczki ochronne (tzw. półmaski ochrony dróg oddechowych) chronią osoby zdrowe przed zakażeniem koronawirusem (i innymi drobnoustrojami) oraz hamują transmisję wirusa przez osoby chore. Pamiętajmy, że maski z zaworami powinny być używane wyłącznie przez personel medyczny, ponieważ zabezpieczają wyłącznie osobę zdrową przed infekcją, natomiast nie hamują transmisji wirusa przez osoby chore. Procedura zakładania i zdejmowania maski Przed założeniem maski, myjemy dokładnie ręce. Zakładamy maskę tak aby dokładnie przylegała do nosa i policzków i zasłaniała dokładnie nos i usta. Podczas noszenia maski, nie dotykamy jej dłońmi. Zdejmujemy maskę nie dotykając jej (czyli dotykamy tylko gumek nausznikowych). Maskę wyrzucamy do kosza po czym myjemy dokładnie ręce wodą z mydłem. Czy maski na twarz mogą pomóc w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się COVID-19? Tak, maski na twarz w połączeniu z innymi środkami zapobiegawczymi, takimi jak częste mycie rąk i dystansowanie społeczne, pomagają spowolnić rozprzestrzenianie się choroby. Dlaczego więc nie zalecono masek na twarz na początku pandemii? W tym czasie eksperci nie wiedzieli jeszcze, w jakim stopniu osoby z COVID-19 mogą rozprzestrzeniać wirusa, zanim pojawią się objawy. Nie było też, że niektórzy ludzie chorują na COVID-19 zupełnie bezobjawowo. Obie grupy mogą nieświadomie przenosić wirusa na inne osoby. Od kilku tygodni w wielu krajach w tym Polsce (od 16 marca) obowiązuje obowiązek zakrywania nosa i ust w miejscach publicznych. Niektóre grupy argumentują, że maski powinny być zarezerwowane dla pracowników służby zdrowia i wskazują na krytyczny brak masek chirurgicznych i masek N95. Stąd wytyczne Ministerstwa Zdrowia nie wskazują na konieczność noszenia masek chirurgicznych bądź masek N95, a tylko zakrywania nosa i ust. Jak działają różne typy masek? Półmaski ochrony dróg oddechowych – zakrywające usta i nos chronią przed pyłem, dymem i mgłą (aerozolem), ale nie przed parą ani gazem. Składają się z różnych materiałów filtrujących, dlatego też system klasyfikacji zakłada podział na trzy klasy FFP (Filtering Face Piece):
Istnieją również maski ochronne w standardzie N100/P3, które filtrują 99.95% cząsteczek. Maski z tkaniny Maski z tkaniny, wprawdzie rekomendowane w USA, nie są rekomendowane przez ECDC i nie zostały przebadane pod kątem skuteczności w filtrowaniu drobnoustrojów chorobotwórczych. Szczególny przypadek: Stosowanie maski przez osobę zakażoną SARS-CoV-2 Maska nałożona na usta i nos osoby zakażonej znacznie ogranicza wydostawanie się cząstek zakaźnych na zewnątrz i kontaminację otoczenia chorego oraz możliwość zakażenia innych osób. Wydzielina z dróg oddechowych osadza się na wewnętrznej powierzchni maski (skierowanej do twarzy). Osoby z podejrzeniem zakażenia SARS-CoV-2 lub z rozpoznanym COVID-19 powinny nosić maskę chirurgiczną, a nie maskę z zaworkiem. Powietrze wydychane, uchodzące przez zaworek nie jest filtrowane i cząstki zakaźne są wydalane na zewnątrz, zamiast się osadzać na wewnętrznej powierzchni maski. Maski nie należy nosić dłużej niż czas określony przez producenta. Jeśli maska przesiąknie, przestaje pełnić swoją funkcję i zatrzymywać zakaźne cząstki; co więcej, sama staje się źródłem zakażenia, dlatego powinna być zmieniana w ciągu dnia. W sytuacji niedoboru masek osoba zakażona powinna nosić maskę w określonych sytuacjach: przy kontakcie z osobą niezakażoną (np. w czasie badania, rozmowy) i podczas transportu sanitarnego. Chorego należy też pouczyć o właściwym użytkowaniu maski i higienie rąk. |